Zijn kinderen racistisch?
Op de vraag of je je kind racistisch opvoedt, zal elke moeder volmondig “nee” antwoorden. Maar betekent dat ook dat je kind geen racistisch wereldbeeld ontwikkelt? Het antwoord komt in de documentaire ‘Wit is ook een kleur’ van Sunny Bergman. En het is geen mooi antwoord.
De documentaire opent met de vraag: Hoe voelt het om wit te zijn? De meeste mensen reageerden wat verbaasd op de vraag, of er werd lacherig over gedaan. In eerste instantie lijkt het ook een gekke vraag. Dat je wit bent, of blank, hoe je het noemen wil, daar denk je niet over na. Het is een gegeven, maar het is zo gewoon voor je geworden, dat je je er niet bewust van bent.
Lees ook: Zwarte Piet
Mensen met een andere huidskleur, zijn zich daar dus wel voortdurend van bewust. Op straat, in een supermarkt, op drukke plekken, ze zijn de uitzondering op de regel. En daar zijn velen zich van bewust. Stel je eens voor dat je merkt dat mensen je anders benaderen vanwege je huidskleur, of dat je voelt dat je bij een sollicitatie als minder goede kandidaat wordt gezien, omdat je een ander kleurtje hebt.
Racistische kinderen
Naast het bewust zijn van je huidskleur, ging het in de documentaire van Sunny ook over de denkwijze van kinderen. Om te achterhalen of kinderen racistische denkwijze hebben, herhaalde Sunny een oud experiment, het black doll/white doll-experiment. Kinderen kregen twee poppen voor zich, een blanke en een donkere pop. Ze kregen vragen als: Welke van de twee is de baas? Wie is het slimst? Wie het stouts? Als antwoord moesten de kinderen één van de poppen aanwijzen.
De antwoorden schokten mij. Bijna alle kinderen, zelfs de kinderen die zelf niet blank zijn, wezen de witte pop aan bij vragen als wie is de baas, wie het slimst, het liefst? Alle positieve eigenschappen werden dus de witte pop toebedeelt, de donkere pop was dom en vervelend. De kinderen waren rond de 5 jaar oud.
Lees ook: Mag ik er alstublieft een kleurtje bij?
Ik was niet de enige die geschokt was. De ouders van de kinderen, die achteraf de beelden zagen, schrokken ook. Natuurlijk hadden zij hun kinderen niet geleerd dat ‘witte’ mensen beter zijn, of slimmer, of de baas. Maar er werd ook niet gepraat over mensen die ‘anders’ zijn dan zij. Veel kinderen en ouders hadden ook geen mensen met een andere huidskleur in hun vrienden- of kennissenkring.
Racisme in de opvoeding
Hoe komen de kinderen dan aan deze opvattingen? Dat is lastig te zeggen, daar is weinig onderzoek naar gedaan. Hoe je ze het beste niet-racistisch op kan voeden is ook moeilijk te zeggen. Één meisje in de documentaire stal de show wat mij betreft. Toen zij de vraag kreeg: “Wie is de baas?” keek ze even verbaast. “Niemand is toch de baas? Je bent toch alleen de baas over jezelf?” was haar prachtige antwoord.
De ouders van de meeste kinderen gaven aan het thuis niet over racisme of mensen met een andere huidskleur te hebben. Door er weinig of geen nadruk op te leggen, hoopten ze dat de kinderen er vanzelf ‘normaal’ mee om zouden gaan.
Er waren een aantal ouders die dit wel met hun kinderen bespraken. Één van hen was de moeder van het meisje dat opmerkte dat iedereen de baas over zichzelf is. Zij vindt het ook lastig om dit met haar dochter te bespreken. Ze zegt de rake woorden: “Racisme ligt altijd buiten jezelf. Anderen zijn racistisch, jij niet. Maar bij jezelf ligt wel de basis.”
Hoe zit het bij jullie?
Deze documentaire heeft mij de ogen geopend. Ik heb zelf geen kinderen, maar had er ook nooit aan gedacht om hier aandacht aan te besteden tijdens de opvoeding. En nu ik er wel over nadenk, zou ik ook eigenlijk niet weten hoe je dit bespreekbaar maakt bij kinderen. Ik kan in ieder geval iedereen aanraden om de documentaire te kijken. Het heeft mij aan het denken gezet.
Praten jullie hier thuis over? Of vind je dat we kinderen hierbuiten moeten laten, dat ze later zelf wel zullen leren hoe het in elkaar zit?
Bron beeld: Pixabay