Mijn dochtertje is Citoziek
“Het is weer zover voor alle kinderen in groep zeven: de Entreetoets komt eraan! Deze Citotoets wordt gezien als hét voorspellend hulpmiddel voor het middelbare schoolniveau“, hoor ik op de radio, onderweg naar mijn werk. Ik zucht en denk aan al die bloednerveuze kinderen, zittend achter hun uiteengeschoven tafeltjes in het klaslokaal. De potlopen scherp geslepen, een gum in de aanslag, zelfs een flesje drinken staat paraat. Klaar voor de strijd met het opgavenboekje. De stress hangt zinderend in de lucht en is bijna te voelen, te ruiken en te zien.
Dat de citotoets voor veel spanning zorgt is een ding dat zeker is. De verwachtingen zijn vaak hooggespannen bij zowel leerlingen als ouders. Zelfs sommige leerkrachten liggen er wakker van. Ik vraag me af of dat niet juist is wat het stressniveau zo hoog maakt: verwachtingen. Verwachtingen die de leerlingen van zichzelf hebben, en die ze naar elkaar als klasgenoten uitspreken. Verwachtingen die de ouders van hun kinderen hebben, en die docenten met hun leerlingen bespreken. Verwachtingen die de maatschappij continu tentoonspreidt aan ons allemaal. Om zo goed mogelijk te presteren, zo ver mogelijk te komen, zo veel mogelijk te bereiken, zo hoog mogelijk te gaan. Verwachtingen die vervuld dienen te worden.
Lees ook: Mijn zoon scoorde laag op zijn kleuter cito: Nou en?
Ook bij ons thuis is inmiddels het fenomeen citostress bekend. Tot mijn grote schrik klonk het startschot van deze race-naar-steeds-meer-en-steeds-beter reeds in groep 2. En nee, er werd in ons geval niet tussen neus en lippen door getoetst wat de hedendaagse kleuter al kan of nog moet leren. De school van Vera koos ervoor het meteen flink formeel aan te pakken. In een apart lokaal, de tafeltjes uit elkaar, de scherp geslepen potloden stijf in de nog veel te kleine kleuterknuistjes geklemd, de opgavenboekjes opengeslagen op de juiste pagina.
Citoziek
Voorafgegaan door het vriendelijke doch dringende verzoek aan ouders om vooral heel goed met hun vijf- of zesjarige te oefenen thuis. En zo was Vera destijds ineens een kleine kleuter met hevige buikpijn op de vroege morgen. Na enig speurwerk was de diagnose snel gesteld: citoziek. “De juf zei dat ik de toets moest doen vandaag, ik vind het zo spannend, ik wil niet naar school want ik kan het niet goed genoeg…”
Is dit wat wij willen voor onze kinderen? Vanaf hun kleutertijd de druk voelen om te presteren? Continu moeten voldoen aan hoge verwachtingen? VWO als het summum van geluk en VMBO als het afvoerputje van het leven presenteren? Moeten we alles willen kunnen toetsen? Moet alles in een schaal van 0 tot 10 (of van 500 tot 550, om maar in citotermen te blijven) uit te drukken zijn?
Lees ook: Yes, we gaan naar de middelbare school
Ik denk het niet. Ik denk dat we met zijn allen; ouders, verzorgers, leraren, veel beter naar onze kinderen zouden moeten kijken zodat we hen ook écht kunnen zien en beoordelen in al hun facetten. Dat we zouden moeten nagaan wat het kind als persoon nodig heeft. Waar hij of zij blij van wordt. Waar zijn of haar krachten en kwaliteiten liggen. Hoe mooi zou het zijn als dáár een toets voor was?!
Bron hoofdafbeelding: Pixabay