Opa dood. Hoe zeg je dat tegen een vier-jarige?
Lieve baba, lieve dedesi, lieve opa…
Nog geen week geleden had ik niet gedacht dat ik dit zou schrijven. Natuurlijk wel. Ooit. Als je oud zou zijn. Minstens 80 toch is dat tegenwoordig. Jij was nog maar 70, toen je niet alleen je vrouw, maar ook je twee zonen en vier kleinkinderen afgelopen weekend alleen achterliet. Opeens was het gebeurd. Opeens was jij, trotse man, vader en opa er niet meer. Een hartaanval.
Niks bereidt je erop voor. Niks kan voorspellen wat er door je heen gaat op het moment dat het telefoontje daar is. Totaal out of the blue. Gewoon op zaterdagmiddag. Dan manlief aan de telefoon. In shock. “Ik moet naar Alanya”, was alles wat hij kon uitbrengen. Ik dacht gelijk aan jou. Hij had nog niks gezegd.
Het is mis, dacht ik. Waarom? Ik weet het niet.
Dat je opeens overleden zou zijn, dat hakte er dan in als een bom. Baba er niet meer? Dat kan niet. Het is onmogelijk. Je kunt je er geen voorstelling van maken. Je leek onaantastbaar, ondanks dat je toonbaar ouder werd. Vitaal. Zelfbewust. Onoverwinnelijk bijna. Dan toch. Gewoon. Terwijl je aan je koffie zat…
Nooit meer sms’jes
“Zo’n knap stel”, werd er over jou en schoonmama gezegd. Zo knap. Nou, en of! Bijna 50 jaar gelukkig getrouwd. En nu? Wat moeten we toch met het gat doen dat achterblijft?
Nooit meer zullen we sms’jes van je krijgen op onze verjaardagen, en vooral die van onze kinderen. Die sms’jes die ik met mijn steenkolen Turks altijd probeerde te beantwoorden. Voor mijn lief prinsesje, schreef je dan aan onze dochter. Jouw oogappel, Elif.
Nooit meer dedesiiiii
Nooit meer grapjes maken met opa. Nooit meer dedesiiiiiii. Nooit meer jouw plagerijtjes … Nooit meer aan de telefoon met de kinderen: “Seni seviyoruuuum (Ik hou van jou). Daahaaaag… Merhabaaa (hallo), Nasilsin? (hoe gaat het?)!” Nooit… Ondanks dat je net begraven bent, kan het er nog steeds niet in bij mij. Elif zag je foto’s, en zei: “Dat is dedesi.” Ja, meisje. Ik kon me er niet toe brengen te zeggen dat je er niet meer bent…
Hoe zeg je dat tegen een bijna vier-jarige?
Dat kan toch niet. Straks als haar oma bij ons op bezoek komt, dan zullen we het haar wel zeggen. Een week van tevoren wellicht. Dan zeggen we dat Mina komt, maar zonder dedesi, omdat hij in de hemel is. Hoe anders leg je dat uit? Hoe anders voorkom je ook dat ze gaat vragen aan Mina: Waarom is dedesi er niet? Dat zal ze vragen, als we haar niks vertellen… Het zal al pijn genoeg doen dat ze hier alleen komt. Zo zonder jou. Alle herinneringen die hier liggen. Mooie herinneringen. Dat wel, maar ook nog een extra reminder aan de diepe krater die jouw overlijden in haar (en ons) leven heeft geslagen.
Lees ook: Kinderen betrekken bij het overlijden van opa of oma?
Op dezelfde dag geboren als opa
Ik probeer mij te herinneren wat het laatste was, wat ik tegen je zei. Ik probeer met te herinneren hoe we elkaar gedag zeiden toen je weer naar Turkije vertrok op 26 mei 2015. De laatste dag dat we je in levende lijve zagen, na een lang bezoek ter ere van de geboorte van je laatste kleinzoon en naamgenoot Kaan Tugrul Enc.
Op dezelfde dag geboren als zijn opa. Het was al speciaal. Nu is het nog specialer. Hoeveel kinderen kunnen nu zeggen dat ze op de zelfde dag geboren zijn als hun opa en dan ook nog dezelfde naam dragen? Een mooier cadeau kun je je toch niet voorstellen.
Zo triest dat je Kaan nooit echt zal zien opgroeien en dat Kaan je nooit echt zal leren kennen. Je hebt nog wel bij hem je allereerste luier ooit verschoond. Wat was je dapper. Zo alleen een paar uur op de kleine passen. Dat ging prima hoor. Opa en kleinzoon samen. Och, wat genoot je ervan. En wat was je trots!
Elke foto. Ik moet nog even extra kijken. Het plekje op de bank waar je altijd zat. Waar ik een poos geleden nog over droomde dat je er zat. Gewoon lekker met de voeten omhoog. iPad in je handen. Leesbril op.
Je zal er nooit meer zitten.
Wat hebben we genoten toen jij samen met schoonmama hier voor langere periode verbleef, na de geboortes van Elif en Kaan. De uitjes. Parijs en Duitsland. Er stond nog zoveel meer op de bucket list, wat we samen wouden doen. Een familie vakantie. Samen. In Turkije. Het zal niet meer hetzelfde zijn zonder jou… Nooit meer.
Maandag gaat Elif voor het eerst naar school. Om eens te kijken hoe het gaat. Wat zou je trots op haar zijn. Weet je nog hoe ze bij jou sliep op de borst? Wat een gelukzalige momenten waren dat. Kun je het je voorstellen dat ons kleine meisje nu zo groot wordt?
Wat een leegte laat je achter. Lieve baba, we missen je. RIP.
Lees ook: Mama is in de rouw