Is mijn kleuter verslaafd aan computerspelletjes?
Denise Meijer
Een tablet, smartphone, computer of spelcomputer zijn niet weg te denken uit het gemiddelde huishouden met kinderen.
Sterker nog: het heeft niet lang geduurd voordat de eerste tablets en telefoons voor kinderen op de markt verschenen. Tenslotte is het ook verdomd handig om je kind, zo nu en dan, met een leerzaam spelletje of filmpje op de bank te parkeren.
Wij zijn ‘trotse’ eigenaar van vijf schermen in ons huis. Alle mobiele telefoons en de televisie meegerekend en hoewel ik zelf vervend gebruiker ben van al deze apparaten; duurde het niet lang voordat ik ook de negatieve effecten zag bij mijn zoon. Zeker wanneer hij iets te veelvuldig gebruik had gemaakt van de elektronica in ons huis.
Technologische zelfredzaamheid
‘Een smartphone, of tabletverslaving? Laat me niet lachen!’ Had ik ongeveer drie jaar geleden nog gezegd, terwijl ik als een overenthousiaste zeehond mijn zoon had toe-geklapt omdat hij van die schattige swipe-bewegingen probeerde te maken op het laptopscherm. Je kon tenslotte nooit jong genoeg beginnen met het leren omgaan met de hedendaagse technologie. Op de basisschool gebruiken ze nota bene al smartboards in plaats van het ouderwetse bord en krijt.
Als ik zo keek naar mijn kind van nog net geen jaar, die zich als volleerd een weg door mijn telefoon wist te banen richting de apps die hem interesseerde, dan zou ik mijzelf in ieder geval geen zorgen hoeven te maken over zijn technologische-zelfredzaamheid, toch?
Verslaafd aan elektronica
“Hoe kan je überhaupt verslaafd raken aan zoiets aan elektronica,” vroeg ik mijzelf dan ook af. Zo ver ik wist kwamen er geen magische nicotinedampen uit de tablet. Net zo goed als de Playstation van mijn man nog altijd geen vers-gebrouwen flesjes Heineken door de ether wist te sturen, zodat je onder je spelletje Call of Duty, gemakkelijk meerdere ijskoude kletsers achterover zou kunnen slaan.
Met een éénjarige kon ik ook nog niet spreken van verslaving. Niettemin omdat zijn concentratieboog korter was dan een vlo met Alzheimer, maar ook omdat er van bewust kijk- of speelgedrag geen sprake was op zo’n jonge leeftijd.
En tsja… dat ik zelf vastgeroest leek met mijn telefoon was natuurlijk volstrekt normaal. Dat is het eigenlijk nog. Hoewel ik me mijzelf prima besef dat een hyperventilatie-aanval, omdat mijn telefoon midden op de dag onvoldoende opgeladen is, niet onder de noemer ‘gezond gebruik’ zal vallen.
Lees ook: 5x Waarom een smartphone voor moeders onmisbaar is
De familietablet
Mijn zoon kreeg zijn ‘eigen’ tablet toen hij drie jaar was geworden. Al noem ik het nog altijd ‘de familietablet’. Deels omdat het compleet buiten mijn principes om ging om hem op zo’n jonge leeftijd al een eigen ‘scherm’ cadeau te geven,
was het wel volstrekt noodzakelijk om zo’n ding aan te schaffen? Nee, maar het leek (en dit is het ook, laten we eerlijk blijven) van tijd tot tijd wel zo handig.
Met een luid gejuich werd het ding ontvangen. Vanzelfsprekend met alleen maar kindvriendelijke apps erop geïnstalleerd, plus YouTube.
Al snel werd de tablet dagelijks in gebruik genomen maar wat ik mij niet realiseerde was hoe snel het gebruiksvolume toenam. Tot aan het punt dat hij midden in de nacht aan de lader moest, zodat er de volgende dag gretig gebruik van gemaakt kon worden.
Het was op het punt dat ik mijn 4-jarige opperde om de tablet aan de kant te leggen voor het avondeten en dit ontvangen werd met een woedeaanval van heb-ik-me-jou-daar. Toen begon ik te geloven in een eventuele verslaving bij het interactieve kind. Helemaal toen zelfs zijn favoriete uitje plotseling een bezoekje naar de tandarts leek te zijn in vergelijking met een dagje bingewatchen van de Teletubbies.
Lees ook: Top 6 meest irritante YouTube filmpjes voor kinderen
Is mijn kind verslaafd?
Nee, er kwam geen magische morfinestraling aan te pas, maar toch begon ik mij af te vragen; is mijn kind misschien verslaafd?
Tot op heden bestaat er geen bloedtest om te bepalen of je te maken heb met een game-verslaving. Maar ongewenst gedrag voor iets wat ontspannend en educatief zou moeten zijn? Dat leek mij niet echt de bedoeling. Dus het gebruik van dergelijke apparatuur werd vanaf toen ook geherintroduceerd om het allemaal ietwat binnen de perken te houden.
Tips voor ouders FAQ
* Wanneer is het gebruik van een tablet, of spelcomputer zorgwekkend?
Ik denk dat veel ouders zich het bovenstaande afvragen.
Om te weten of je te maken hebt met een kind wat iets te enthousiast is in zijn, of haar hobby of met een ontwikkelende verslaving. Kan je als ouder zijnde volgende dingen in de gaten houden. Niet alleen voor de kleinsten onder ons. Maar ook voor de pubers.
* Beheerst gamen het kind zijn leven?
Een kleuter wat normaliter alleen maar wil buiten spelen, maar de laatste tijd liever neerploft tijdens de middaguren met een tablet op schoot; is over het algemeen geen al te best teken.
Natuurlijk is het logisch dat je op een regenachtige dag liever een spelletje doet of een filmpje kijkt. Maar wanneer er zelfs op de prachtige dagen niets anders uit je kind kan komen dan verzoeken voor eten, of drinken voor tijdens het gamen, dan is het op zich geen slecht idee om eens het computergedrag onder de loep te nemen, maar dit is op zich nog niet erg zorgwekkend.
Het wordt al een groter probleem wanneer je kind daarnaast over niets anders meer kan praten dan over spelletjes spelen. En dan met name op de momenten dat je ook als ouder zijnde liever niets wil horen over Apps, Minecraft en die ene nieuwe coole game die volgende maand uit zal komen.
* Let op veranderingen in het gedrag
Misschien is dit niet direct van toepassing op de jongere kinderen, maar een kind wat hele dagen naar een schermpje tuurt zal veranderingen tonen in zijn of haar doen en laten.
Zo vervelen ze zich sneller buiten het gamen om, zijn prikkelbaar wanneer er niet gespeeld kan worden en raken dikwijls in een sociaal isolement omdat er weinig tot geen contact is met vriendjes en vriendinnetjes.
* Verslavingsgedrag
Een kind wat verslaafd is zal net zoals een volwassen verslaafde geïrriteerd, kwaad, ontkennend of geëmotioneerd kunnen reageren wanneer het gamegedrag in twijfel zal worden getrokken. Dit gebeurd ook vaak wanneer je als moeder zijnde ‘stoort’ tijdens het spel.
En wij dachten altijd maar dat beelden van een verloederd persoontje, alleen in een ranzige woonkamer, omgeven door de pizzadozen, Red Bull en lege pakjes Marlboro een fabeltje waren? Niet dus!
Nu zal het als ouder zijnde hoogstwaarschijnlijk NOOIT zo ver laten komen, maar het komt wel degelijk ergens vandaan.
Iemand die oprecht verslaafd is aan gamen leeft in een eigen wereld en kan maar moeilijk de controler neerleggen om bijvoorbeeld normaal te eten of om te kunnen slapen.
In het geval van schoolgaande kinderen is dit –en dat lijkt me geen verrassing- onwijs slecht voor de gezondheid.
* Voor de kleintjes
Een kleuter zal vanzelfsprekend niet zo snel bovenstaand verslavingsgedrag vertonen, simpelweg omdat het meeste tablet, of computergebruik nog primair, dan wel onder supervisie staat.
Dat neemt echter niet weg dat voorkomen altijd beter is dan genezen. Dus het is beter om je kind zo vroeg mogelijk aan te leren dat een computer (of gelijkwaardig apparaat) leuk is voor erbij, maar niet voor uren achtereen of voor tijdens het avondeten. Hoewel trouwens elke ouder meestal gewapend met een telefoon of tablet uit eten gaat, zodat ook de ongeduldige kinderen iets langer dan normaal aan tafel kunnen blijven zitten zonder dat het hele restaurant last heeft van rondvliegende rauwkost of verveelde jengelaars.
Het zal aan de andere kant wel kunnen betekenen dat je voor jezelf ook regels zal moeten instellen en hierbij ook te kijken naar je kind.
Een kind wat bijvoorbeeld rustig op zijn kamer een filmpje kijkt kan uiteindelijk tevreden in slaap vallen. Maar net zo goed verschrikkelijk druk worden zodat een gebroken nacht garandeert lijkt te zijn. Daarnaast is teveel gebruik van een tablet, smartphone of spelcomputer ook nog eens onwijs schadelijk voor kleine kinderen die nog volop in ontwikkeling zijn.
* YouTube en ander online kijkplezier
Let daarom als ouder zijnde altijd op wat er gekeken wordt. Vooral als het aankomt op YouTube zijn kinderen al snel geoefend in het opsporen van hun favoriete filmpje, zonder dat daar eigenlijk een toetsenbord bij aan te pas zal komen.
Echter werken deze kanalen dikwijls ‘suggesties’ en een blooper-filmpje over katten kan dus zomaar doorgestuurd worden naar een zelf in elkaar geknutselde animatie van een man die 1001 manieren uit wil beelden van hoe hij zijn vrouw eventueel zou kunnen vermoorden (ja, echt!).
Een ander probleem is dat sommige gratis apps, als vorm van reclame, door kunnen verwijzen dan nogal expliciete 18+ content. Iets waar papa misschien heel blij van zou kunnen worden, maar nog niet geschikt is voor een kleuter.
Bron hoofdbeeld: Pixabay