Is jouw kind een vroege vogel? Lees deze tips!
Linda Bosscher
Vroeg wakker worden is een van de meest beruchte slaapproblemen. En hoewel de meeste ouders om 6.00 uur al niet echt klaar zijn om aan de dag te beginnen zijn er ook kinderen die om 4.00 uur of 5.00 uur denken dat het toch echt tijd is om een Duplo toren te bouwen. Jammer genoeg doen ze dat over het algemeen niet in hun bed. “Nee, maaaahaaam de bedoeling is dat je meehelpt!”
Waarom je kind vroeg wakker wordt?
Vroeg wakker worden kan verschillende oorzaken hebben. De vroege ochtend is het lastigste moment om weer in slaap te vallen. Dit komt omdat de slaapdruk om 5.00 uur lager is omdat je kindje al wat uren geslapen heeft. Dit is tijdens slaapcoaching dan ook meestal het laatste wat op zijn plek valt.
De meest voorkomende oorzaken van vroeg wakker worden:
* Te weinig slaap overdag
* Niet consequent reageren
* Te late bedtijd
* Te slaperig in bed bij bedtijd
* Medische problemen
Te weinig slaap overdag
Er zijn nog steeds veel ouders die denken dat het helpt om hun kinderen overdag uit te putten (lees: niet of te weinig laten slapen. Ze hopen dat dit ervoor zorgt dat hun kind ’s nachts beter slaapt. Helaas werkt het niet zo. De interne (biologische) klok van kinderen werkt anders dan die van ons.
Lees ook: “Ik ging op vakantie, mijn zoontje leerde thuis doorslapen.”
Ze hebben hun slaap overdag nodig omdat hun hersenen zich razendsnel ontwikkelen in de eerste jaren. Als ze overdag niet de slaap krijgen die ze nodig hebben raken ze oververmoeid. En een oververmoeid kind slaapt slechter, niet beter. Kijk of je kind de aanbevolen uren slaap haalt. Het is uiteraard een gemiddelde maar zorg dat je kind er niet te ver van afwijkt.
Slaapgemiddelden:
0-5 maanden: 15-18 uur
6-8 maanden: 11 uur ’s nachts, 3,5 uur overdag
9-12 maanden: 11 uur ’s nachts, 3 uur overdag
13-18 maanden: 11,25 uur ’s nachts, 2,25-2,5 uur overdag
1,5-2 jaar:11,25 uur ’s nachts, 2,25 uur overdag
2-2,5 jaar: 11 uur ’s nachts, 2 uur overdag
2,5-4 jaar: 10,5 uur ’s nachts, 1,5 uur overdag
4 jaar: 11,5 uur ’s nachts
5 jaar: 11 uur ’s nachts
Te late bedtijd
Zorg dat je kind op tijd in bed ligt. Soms betekent een half uur eerder in bed leggen dat een kind ’s ochtends een uur langer slaapt. Bedtijd om 19.00-19.30 uur is in die eerste jaren heel gebruikelijk.
Te slaperig in bed
Slaapvaardigheden leren kinderen bij bedtijd. Als een kindje ’s avonds bij bedtijd half slapend in bed wordt gelegd leert hij niet om helemaal zelfstandig in slaap te vallen. Dit betekent dat het om 5.00 uur nog lastiger is om het helemaal zelf te doen. Aangezien dat het moeilijkste moment is om weer in slaap te vallen.
Niet consequent reageren
Kinderen houden van duidelijkheid en regelmaat. Als je je kind om 4.00 uur bij je in bed pakt omdat hij niet meer kan slapen hou je het probleem in stand. Hoe begrijpelijk het ook is dat je dit doet. Je bent moe en hebt de energie niet meer om er tegen in te gaan. Toch is de enige manier om hier echt iets aan te veranderen door er gewoon mee te stoppen. Ook niet alleen na 5.00 uur of alleen op zaterdag of zondag. Een (jong) kind kan niet klok lezen en snapt niet waarom het op zaterdag wel mag maar op maandag niet. Bovendien is mijn ervaring dat een kind steeds vroeger wakker gaat worden in de hoop dat het al ‘die tijd’ is.
Lees ook: Onze rituelen voor het slapen gaan + tips
Als je echt wil dat je kind langer gaat slapen is het van belang om de dag niet voor 6.00 uur te laten beginnen. Maak hierin geen uitzonderingen. Als je kind oud genoeg is kun je uitleggen dat de dag nog niet begonnen is. Bij een jonger kindje laat je de kamer donker en beperk je interactie tot een minimum.
Medische problemen
Als je zeker weet dat bovenstaande oorzaken niet van toepassing zijn bij je kindje kan het zinvol zijn om het met je (huis)arts te bespreken. Een van de meest voorkomende medische oorzaken van vroeg wakker worden is obstructieve slaap apneu. Dit wordt vaak veroorzaakt door vergrote amandelen. Ze blokkeren de doorgang waardoor ademhalen moeilijker wordt. Heeft je kind last van één of meer van de volgende symptomen? Laat je (huis)arts controleren of er sprake is van vergrote amandelen en vraag zo nodig een doorverwijzing naar een KNO arts.
* Rusteloos slapen (valt je kind bijvoorbeeld regelmatig uit bed of ligt het beddengoed door haar hele bed)
* Zweten tijdens het slapen (vooral bij het hoofd)
* Snurken
* Door de mond ademen
* Hoorbaar ademen
Tips
Naast bovengenoemde oorzaken voor vroeg wakker worden zijn er ook algemene dingen die je kunt proberen.
* Zorg er voor dat de kamer van je kind donker genoeg is. Dit kan zeker in de zomertijd een positief effect hebben.
* Als je het idee hebt dat je kind wakker wordt van de fluitende vogels of de krant die elke morgen bezorgd wordt kan het helpen om white noise te gebruiken. Dit is een constant geluid (ruis) die achtergrondgeluiden filtert. Er zijn gratis apps voor white noise die je zonder wifi kunt gebruiken maar er zijn ook speciale white noise machines te krijgen.
* Vanaf een jaar of twee zou je een slaaptrainer kunnen gebruiken. Slaaptrainers zijn er in diverse uitvoeringen. Je stelt hem in op een bepaald tijdstip en dan gaat er een lampje aan of gaan bijvoorbeeld de oogjes van een dier open. Als je kind wakker wordt en het is nog geen tijd om op te staan ga je naar je kindje toe en zegt ‘kijk, Nijntje slaapt nog dus het is nog slaaptijd’ of ‘het is nog geen tijd om op te staan want je lampje is nog uit, ga maar lekker slapen’. Wees wel consequent, anders werkt een slaaptrainer niet.
Hanneke Hamerlinck is moeder en Gentle Sleep Coach. Dit programma is ontwikkeld door Kim West die in Amerika ook wel The Sleep Lady genoemd wordt. Met Slaapwonder helpt Hanneke ouders van baby’s en kinderen vanaf 6 maand tot 6 jaar om beter en langer te slapen. In principe vanaf 4 maanden al maar dat heeft niet haar voorkeur en er gaat een uitgebreidere evaluatie aan vooraf om te kijken of de baby er aan toe is. De methodes die ze gebruikt bieden de mogelijkheid om het kind de vaardigheid van het slapen te leren terwijl ze toch liefdevol aanwezig zijn. Hanneke schrijft een serie blogs voor Love2BeMama.
Bron hoofdafbeelding: Pixabay