15 februari 2020

Tips voor een pretpark bezoek met autisme

5 minuten lezen Malu Latumeten

Ons zoontje Yael is 7 jaar. Hij is een leergierig en enthousiast kind. Als hij lacht wordt de dag een stukje zonniger. Rennen kan hij als de beste en lekker gek dansen vindt hij prachtig. Hij eet graag inktvis maar chocolade lust hij dan weer niet. Yael is grappig, lief, vindingrijk én autistisch. Het autisme van Yael zien wij als ouders niet als een belemmering voor zijn ‘zijn’. Eerder als een ‘extraatje’ wat gewoon bij hem hoort. Hij mag van ons zijn wie hij is en wie hij is is prachtig. Uit ervaring weet ik hoe het is om om te gaan met een kind met autisme. Naar een pretpark gaan is lastig maar ik heb tips voor een pretpark bezoek met autisme zodat het heel relaxed kan verlopen.

Het gaat niet altijd over rozen

Nu is het natuurlijk niet ‘all rainbows & butterflies’, laten we eerlijk wezen. Want hoe goed Gino en ik ook proberen de dag voor hem zo soepel mogelijk te laten verlopen, sommige dingen zijn gewoon ook wel eens lastig. Neem nu bijvoorbeeld een pretparkbezoek. Ieder kind zal staan te juichen bij de aankondiging hiervan. Als kind kon ik mij dagen verheugen op ons jaarlijkse Efteling bezoek. Leve de voorpret! 

Daar gaat het al mis. Voorpret kent Yael niet. Hij leeft in het ‘nu’. Hele dure cursussen bestaan er om mensen te leren ‘in het nu te leven’. Voor Yael is er niets anders. Daarom vertellen wij hem wat wij gaan doen OP DE DAG ZELF. Waar veel personen met autisme behoefte hebben aan voorbereiding, werkt dit voor Yael niet altijd zo prettig. Want: is het een aankondiging voor iets spannends (doktersbezoek) dan is hij dagenlang gespannen. Is de aankondiging iets leuks (pretpark bezoek) dan wil hij DIRECT gaan. NU. Niet morgen of volgende week. Gaan we dan niet diezelfde dag dan kan hij zo dwars worden dat hij helemaal niet meer wil gaan. Ook niet naar dat pretpark dus. Waar hij dan achteraf weer zó erg van baalt. Geen aankondiging hier dus. Onze laatste keer pretpark was afgelopen december. Toen wij Yael ‘s ochtends, na het slapen, vertelden dat we naar de Efteling zouden gaan was zijn eerste vraag ‘Nu?!’. Ja, NU! En blij dat hij was.

Pretpark bezoeken leuk? We hadden het mis!

Tot voor kort zou een Efteling bezoek ondenkbaar geweest zijn voor ons. We zijn namelijk eens geweest toen Yael een stuk jonger was. ‘Hartstikke leuk voor hem!’. DACHTEN WE. Tot het wachten in de lange wachtrijen zó over prikkelend voor hem bleek dat we de hele attractie bezig waren met hem kalmeren. Al doende leert men, zo ook wij. Geen pretparken meer voor ons.

Tot ik erachter kwam dat je in de Efteling voortaan een ‘faciliteitenpas’ kunt aanvragen. Deze ‘pas’ download je op je mobiel en laat je zien bij de attractie. Voor dit park betekent het dat je de attractie betreedt via de uitgang (of mindervalide ingang). Je hoeft dus niet in lange rijen vooruit te schuifelen (met alle bijbehorende prikkels) maar mag wachten in een aparte ruimte. De wachttijd is niet per definitie korter, maar deze mogelijkheid scheelt voor Yael alles!

Hoera voor de ‘faceliteitenpas’

Het was koud die decemberdag maar er scheen een winterzonnetje en Yael had het zó fijn! Mijn favoriete attractie van jongs af aan is de Droomvlucht en deze hoort ook bij Yael’s favorieten. Via de uitgang meldden we ons bij de medewerker. Achter ons stond een echtpaar met hun zoon. Ik schatte hem zeker een jaar of achttien. Een beer van een kerel die stond te ‘fladderden’ van opwinding. Mensen keken hem vreemd aan, smoezend tegen elkaar achter hun hand. Zijn moeder keek mij aan en ik wilde haar met mijn ogen zeggen dat ik het snapte. Dat haar zoon van mij mocht ‘fladderen’ zoveel hij wilde. De Droomvlucht is ook prachtig, ik snapte zijn opwinding. Toen keek ze naar Yael, die aan mijn hand rustig rond stond te kijken. Ik zag haar denken. Nee, zo op het eerste gezicht zag ze niets aan hem. Wat ze miste was dat hij op het puntje van zijn tenen stond. Iets wat hij doet bij opwinding in plaats van ‘fladderen’. Ik glimlachte naar haar. ‘Kom Yael, we mogen doorlopen!’.

Zoals elk persoon verschilt van de ander, verschilt hoe autisme zich uit ook van mens tot mens. Er is dan ook geen perfecte handleiding om een dag als deze te laten slagen. Toch wil ik enkele tips geven die voor ons goed werken en wie weet voor jou ook.

Tips voor een pretpark bezoek met autisme

• Wel/niet voorbereiden: doe wat voor jullie werkt, maar doe het zoals je het altijd doet en niet anders. 😉
• Koptelefoon: wij nemen voor Yael bij uitstapjes altijd zijn koptelefoon mee. We vragen hem gedurende de dag regelmatig of hij hem op wil. Soms zegt hij ‘ja’, soms ook niet. Zo leert hij, hopen wij, zelf aanvoelen wat hij nodig heeft. Soms denken wij ‘Oeh, doe hem nu maar op hoor!’ maar geeft hij aan dat het niet hoeft en verrast hij ons (alweer!) als het goed gaat.
• Faciliteitenpas (of soortgelijke pas): check van te voren wat voor mogelijkheden er zijn in het park om het voor autistische personen makkelijker te maken. 
• Plattegrond van het park: altijd wel verkrijgbaar, in pretparken en dierentuinen. Yael vind het fijn om te zien waar hij is in het park en waar we heen gaan. Maakt het meer visueel en dus duidelijker voor hem. Plus gebruiken wij het als afleiding bij het wachten (in de aparte ruimte).
• Troost spulletjes van huis meenemen: mag absoluut niet vergeten worden; zijn “blauwe beertje”. Een stinkend berenlapje maar het kalmeert Yael op de terugweg in de auto of tussendoor bij het wachten. Een snuifje aan “blauwe beertje” en hij is alweer iets meer ‘chill’. Soms loopt hij de hele dag met een klein speelgoedje rond of een ter plekke gevonden voorwerp. Wordt hij rustig van. Lekker doen dus!
• Geen honger en/of dorst: “hangry”, een term die je vast kent. Wij proberen altijd te voorkomen dat Yael “hangry” wordt. Want als hij trek heeft is hij net als zijn mama; niet te genieten! Bij het wachten voor de Pagode tijdens ons laatste Efteling bezoek begon hij opeens hard te brullen als een dino en was alles ineens stom. In mijn hoofd ging ik het lijstje af; te koud? Te warm? Teveel mensen? Nope. Verrek! Honger! Mijn eigen maag voelde namelijk ook aan alsof er wel wat bij kon. Na de Pagode er dus DIRECT twee mini pizzaatjes ingestopt (te koop bij het achtbaan gedeelte!) en meneertje was weer zijn goedgehumeurde zelf.

Zijn blije gezicht, daar doe je alles voor

Dagen als deze zijn dus niet gegarandeerd leuk voor ons. Er komt vaak nogal wat bij kijken. Maar het is zo fijn om te merken dat áls we eens uit onze comfortzone stappen, het toch goed gaat en we Yael zien genieten. Zijn blije snoet is namelijk nóg mooier dan de Droomvlucht.