Puber onzekerheid, waar komt dit vandaan?
Denise Meijer
De pubertijd is bijna onlosmakelijk verbonden met de nodige puber onzekerheid. Dit is in zekere vorm ook normaal en maakt deel uit van de ontwikkeling die je puber op dat moment doormaakt. Er verandert tenslotte heel veel. Zowel hormonaal als lichamelijk en dit kan je puber onzeker maken. Hoe komt dit? We geven je meer informatie over de pubertijd en puber onzekerheid in dit blog.
Ik denk dat je zelf als volwassene nog wel enigszins kan voorstellen hoe de pubertijd voor jou is geweest. Misschien was je een hele makkelijke, moeilijke, dwarse, rebelse of onzekere puber. Kreeg je vaak straf en was het thuis vrij relaxed? Dit maakt eigenlijk ook niet uit, want uiteindelijk maakt ieder kind in de pubertijd dezelfde veranderingen door. De manier waarop je kind hiermee omgaat kan echter heel erg verschillen. Toch is onzekerheid van een puber heel erg normaal en komt zelfs bij de meest dwarse, zelfverzekerd ogende puber nog voor. Stel je zelf ook eens voor: zonder dat je het doorhebt veranderd er ineens heel veel aan het lichaam dat je al ruim 12 jaar ‘kent’. Niet alleen dat: ook qua gedachten, gevoelens en hormonen schuift er iets. Dit is allemaal heel verwarrend.
De puber en onzekerheid naar vrienden
In de pubertijd gaan kinderen steeds meer letten op leeftijdsgenoten. Niet alleen dat: ze gaan zich ook meten met hoe klasgenootjes en vriendjes eruit zien. Onbewust begint het zelfvertrouwen wat af te nemen. Erbij horen wordt steeds belangrijker voor een puber en afwijzing werkt de onzekerheid in de hand. Een puber is heel erg op zoek naar goedkeuring en bevestiging van mensen uit de omgeving. Vooral van vrienden en vriendinnen. Lukt dit voor het gevoel niet? Dan kan dit je kind heel erg onzeker maken.
Middelbare school
In de pubertijd gaat je kind naar de middelbare school. Net zoals de eerste dag van de basisschool is dit een spannende periode. Je kind krijgt nieuwe klasgenoten, leraren, moet wennen aan een nieuwe omgeving en kan het gevoel krijgen dat hij is weggerukt uit een veilige omgeving. Dit zijn dingen waar menig volwassene zelfs nog van aan het wankelen wordt gebracht. Laat staan een toch al emotioneel instabiele puber. Op de middelbare school gaat bij de meeste pubers de puber onzekerheid ook een rol spelen.
Op de middelbare school krijgt je puber ook veel meer verantwoordelijkheid. Ze moeten aan het huiswerk, werkstukken maken en ze worden regelmatig getoetst. Al met al is dit best heftig. Het voldoen van eisen, de verandering… Neem alles bij elkaar en dit kan best nogal wat aan onzekerheid opleveren voor je puber.
Lichamelijke veranderingen
We hadden het al over de lichamelijke veranderingen van een puber. Nu kunnen dit zichtbare veranderingen zijn (meisjes krijgen meer rondingen, jongens schieten uit), maar ook de onzichtbare veranderingen kunnen zorgen voor onzekerheid bij een puber. Denk aan de eerste menstruatie, bijvoorbeeld. Het zijn allemaal dingen die voor een puber aanvankelijk lastig te begrijpen zijn en zorgen voor een gevoel van schaamte. Daarnaast vergelijken pubers zich lichamelijk heel erg met vrienden en vriendinnen, maar ook met wat ze zien op televisie of social media. Een onrealistisch ideaalbeeld kan ervoor zorgen dat je puber zich onzeker gaat voelen en zich blijft meten met een standaard die niet bestaat. Dit is vanzelfsprekend niet goed voor het zelfvertrouwen.
Wat kan je aan de onzekerheid van een puber doen?
Het kan voor een ouder heel lastig zijn om de onzekerheid bij je puber te herkennen. Dit is mede omdat je als ouders op een bepaald punt een beetje naar de ‘achtergrond’ verdwijnt en sociale contacten voor je kind een grotere rol gaan spelen. Merk je echter dat je puber onzeker gedrag vertoond, dan is het slim om toch het gesprek aan te blijven gaan. Als ouder zijnde kan je een hoop van deze onzekerheid wegnemen. Zeker op het gebied van schoolprestaties. Onzekerheid over alles wat er gebeurt is over het algemeen van voorbijgaande aard, maar merk je dat het heftige vormen aan gaat nemen? Neem dan contact op met een professional om je kind beter op weg te helpen en met de puber onzekerheid aan de slag te gaan. Dit kan veel problemen op latere leeftijd voorkomen.