24 april 2024

Co-ouderschap wat is dat? + tips

7 minuten lezen Love2BeMama

Wanneer je als ouders uit elkaar gaat kan je kiezen voor een omgangsregeling of co-ouderschap. Het doel van deze regelingen is dat er duidelijke afspraken zijn over wie of wanneer er zorg wordt gedragen voor de kinderen. Wanneer is er sprake van co-ouderschap en co-ouderschap wat is dat nou precies? In deze blog vind je veel nuttige informatie en tips en wil je meer lezen over co-ouderschap? Dan kun je hier nog meer blogs lezen.

Co-ouderschap wat is dat?

Je vraagt je misschien af: co-ouderschap wat is dat? Co-ouderschap betekent dat de ouders de zorg en kosten voor de kinderen evenwijdig verdelen. Afspraken omtrent de periode dat de kinderen bij de ene ouder of de ander verblijven worden zwart op wit vastgelegen om misverstanden te voorkomen. Dit is niet alleen fijn voor de ouders, maar ook voor de kinderen die op hun beurt altijd weten waar ze aantoe zijn.

Co-ouderschap is een regeling waarbij gescheiden of uit elkaar gegane ouders samenwerken om hun kind of kinderen op te voeden, ondanks dat ze niet langer een paar vormen. Deze vorm van ouderschap vereist een hoge mate van communicatie en samenwerking tussen de ouders om te zorgen voor een stabiele en consistente omgeving voor het kind. Het doel van co-ouderschap is om de ouders gelijkwaardig te betrekken bij het dagelijkse leven van het kind, waarbij beslissingen over opvoeding, gezondheid, onderwijs en welzijn gezamenlijk worden genomen.

Dit model wordt vaak gezien als een manier om de impact van de scheiding op het kind te minimaliseren, door beide ouders actief betrokken te houden bij hun leven. Co-ouderschap kan verschillende vormen aannemen en wordt aangepast aan de specifieke behoeften en situaties van de betrokken gezinnen.

Verschillende vormen

1. Gelijk verdeeld co-ouderschap: Dit houdt in dat kinderen ongeveer evenveel tijd doorbrengen bij elke ouder. Bijvoorbeeld, een week bij de ene ouder en de volgende week bij de andere, of een andere verdeling die 50/50 tijd verdeelt. Dit vereist een goede logistieke planning en nabijheid van de huizen van beide ouders tot de school en andere activiteiten.
2. Hoofdverblijfplaats met bezoekregeling: Een ouder heeft de kinderen het grootste deel van de tijd, terwijl de andere ouder de kinderen op bepaalde dagen heeft, zoals weekenden of specifieke weekdagen. Dit kan geschikter zijn als ouders ver van elkaar wonen of als hun werkschema’s minder flexibiliteit bieden.
3. Vogelnest co-ouderschap: Bij deze unieke regeling blijven de kinderen in één huis (het “nest”), terwijl de ouders afwisselen wie er bij hen is. Dit zorgt voor stabiliteit voor de kinderen, omdat ze niet steeds hoeven te verhuizen tussen huizen. De ouders wisselen af tussen wonen in het familiehuis en een aparte woning.
4. Parallel co-ouderschap: Deze vorm is geschikt voor situaties waarin communicatie tussen de ouders moeilijk is. Elke ouder zorgt voor de kinderen tijdens hun toegewezen tijd en maakt beslissingen zelfstandig. Communicatie gebeurt meestal via geschreven middelen zoals e-mails of een gedeeld digitaal platform, waarbij directe interacties worden beperkt.
5. Hybride co-ouderschap: Een combinatie van verschillende modellen, afhankelijk van de veranderende omstandigheden van de ouders en de behoeften van het kind. Bijvoorbeeld, ouders kunnen beginnen met parallel co-ouderschap en overstappen naar een gelijk verdeeld co-ouderschap als hun communicatie verbetert.

Elke vorm van co-ouderschap vereist duidelijke afspraken en soms juridische formalisering om de rechten en verantwoordelijkheden van elke ouder te waarborgen. Belangrijk is dat het welzijn van het kind altijd centraal staat in het arrangement.

Kernprincipes co-ouderschap

• Gelijkwaardige verantwoordelijkheid: Beide ouders delen de verantwoordelijkheden en privileges van het ouderschap. Dit omvat dagelijkse zorg, opvoeding, financiële ondersteuning en besluitvorming over belangrijke aspecten van het leven van het kind.
• Communicatie: Effectieve en open communicatie tussen de ouders is cruciaal in co-ouderschap. Ouders moeten bereid zijn samen te werken en informatie te delen over alles wat hun kinderen aangaat, van schoolprestaties tot gezondheidskwesties.
• Flexibiliteit: Co-ouders moeten bereid zijn zich aan te passen aan veranderende omstandigheden en de behoeften van hun kinderen. Flexibiliteit in planning en de bereidheid om compromissen te sluiten zijn essentieel.
• Respect: Het is belangrijk dat ouders respect tonen voor elkaar en voor elkaars rol in het leven van hun kind. Dit houdt in dat men elkaar niet ondermijnt of negatief spreekt over de ander in het bijzijn van het kind.

Voordelen

• Stabiliteit: Co-ouderschap kan kinderen een gevoel van normaliteit en stabiliteit bieden door voortdurende betrokkenheid van beide ouders.
• Minder stress: Kinderen die zien dat hun ouders op een gezonde manier samenwerken, ervaren minder stress en angst dan kinderen die getuige zijn van voortdurende conflicten tussen hun ouders.
• Voorbeeldfunctie: Co-ouderschap toont kinderen hoe conflicten op een constructieve manier kunnen worden beheerd en opgelost, wat waardevolle lessen zijn voor hun eigen sociale ontwikkeling.

Uitdagingen van Co-ouderschap

• Emotionele moeilijkheden: Voor sommige ouders kan het emotioneel uitdagend zijn om nauw samen te werken met een ex-partner, vooral direct na een scheiding.
• Logistieke complicaties: Het delen van tijd kan logistieke uitdagingen met zich meebrengen, vooral wanneer ouders niet dicht bij elkaar wonen of tegenstrijdige werkschema’s hebben.
• Verschillen in opvoedingsstijlen: Verschillen in opvoedingsstijlen en levenswaarden kunnen conflicten veroorzaken, wat de consistentie en effectiviteit van het co-ouderschap kan ondermijnen.

Ondanks deze uitdagingen wordt co-ouderschap door veel experts aanbevolen als de beste manier om ervoor te zorgen dat kinderen na een scheiding een liefdevolle en ondersteunende opvoeding van beide ouders blijven ontvangen. Het vereist een bewuste inspanning van beide ouders om boven hun persoonlijke verschillen uit te stijgen en zich te richten op wat het beste is voor hun kinderen.

Wanneer co-ouderschap en omgangsregeling?

Een omgangsregeling werkt weer wat anders. De meest bekende verdeling is dat de kinderen bijvoorbeeld een keer in de twee weken een weekend bij de vader (of moeder) verblijft. De rest van de tijd zijn ze bij een ouder te vinden. Deze regeling zie je vaak als een van de ouders fulltime werkt. Co-ouderschap zou in zo een geval betekenen dat de kinderen meer op (verschillende) opvanglocaties te vinden zijn dan bij de ouders zelf. Door middel van een omgangsregeling kan er nog iets van stabiliteit worden geboden. Dit zie je overigens ook vaak als de ouders ver uit elkaar gaan wonen. Co-ouderschap is in zo een geval onmogelijk, omdat de kinderen dan niet naar school kunnen gaan enzovoorts.

Wat afspreken als je co-ouderschap wil?

We hadden het net over een evenwijdige verdeling, maar wanneer je voor co-ouderschap wil gaan hoeft dit natuurlijk niet exact zo te gaan. Dit is een van de dingen die je met je ex-partner moet bespreken. Houd hierbij ook rekening met bijvoorbeeld schooldagen- en vakanties. Welk kind is welke feestdag bij de ene ouder en wanneer bij de ander? Dit spreek je nog meer af:

• Verjaardagen. Idealiter vier je de verjaardagen natuurlijk allemaal gewoon samen, maar helaas is dit niet altijd mogelijk. Afspraken over de verjaardagen zijn dan ook heel erg belangrijk. Je ziet vaak een constructie met twee, aparte verjaardagsfeestjes. Stem deze data goed met elkaar af. Communicatie is onwijs belangrijk als je voor co-ouderschap wil gaan.
• De maximale woonafstand is ook belangrijk om te bespreken. Co-ouderschap is heel lastig als de ene ouder in Friesland wil gaan wonen en de ander in Brabant (bijvoorbeeld). Wanneer je co-ouderschap wil aangaan dan is het fijn als de kinderen lekker op hun eigen school kunnen blijven. Of dat er in ieder geval een school is voor tijdens het verblijf bij beide ouders.
• Dit geldt ook voor de regels. Als een relatie eindigt dan zie je vaak dat ouders er apart, andere regels op gaan nahouden. Het is belangrijk om eensgezind te blijven wat de algemene regels betreft.
• Wie betaalt wat en wanneer? Hoe wordt dit geregeld? Wil je echt heldere afspraken maken dan kan je dit zelfs laten vastleggen door de rechter.
• Tijdsverdeling tussen twee ouders. Je kan dit 50/50 verdelen, maar dit hoeft niet. Als ex-partners kan je bijvoorbeeld je werkrooster erbij pakken om te kijken wat het beste uitkomt.

Toeslagen en overige regelingen

Een klein struikelblok wanneer je co-ouderschap wil aangaan zijn de toeslagen en overige regelingen. Bij een omgangsregeling is het vaak zo dat de kinderen op een woonadres staan ingeschreven. Het is dan ook duidelijk welke ouder de toeslagen en financiële tegemoetkomingen ontvangt. Hoe regel je dit dan?

Een manier om de financiële tegemoetkomingen en dergelijke te verdelen is door dit zelf te doen. Dit is vaak het geval bij de kinderbijslag. De SVB betaalt deze namelijk het liefste uit aan een ouder. Het bedrag verdeel je onderling.

In het geval van kindgebonden budget kan het bedrag wel verdeeld worden. Dit kan alleen als je twee (of meer) kinderen hebt. Er moet daarnaast ook echt sprake zijn van co-ouderschap. Huur- en zorgtoeslag kan door de ouder individueel aangevraagd worden.