Is een vrije opvoeding wel zo goed?
Denise Meijer
Een kind is een individu en iedereen weet ook wel dat, hoe jong een kind ook is, een eigen wil en het eigen karakter altijd aanwezig is. Belangrijk is dan ook dat dit gestimuleerd wordt. Zodat een kind niet alleen zijn eigen persoonlijkheid goed weet te ontwikkelen, maar dit ook met voldoende zelfvertrouwen weet te doen om, als de tijd daar is, losgelaten te worden in de ‘grote boze wereld’. De methodes om dit te bewerkstelligen, zijn uiteenlopend. Zo zijn er ouders van overtuigd dat een kind regels nodig heeft om nader tot zichzelf te komen en de andere denken het tegenovergestelde. Deze hanteren zo min mogelijk richtlijnen met het idee hun kind op deze manier alle ruimte te geven hun ‘een eigen ikje’ te zijn.
Een voorbeeld hiervan werd dinsdagavond uitgezonden op RTL 4.
Moeder houdt niet van regels
Supernanny Jo Frost ging op bezoek bij een gezin met vier kinderen (nummer vijf is onderweg, of is inmiddels zelfs al geboren). Deze moeder ‘had het niet zo op regeltjes’ en gaf aan dat zij haar kinderen wel als kinderen ziet maar desalniettemin gelijkwaardig aan haarzelf (als volwassene en ouder). Het schoolvoorbeeld van een permissieve opvoedingsstijl en bij dit voorbeeld leek dit idee van ‘een vrije opvoeding’ in de soep te lopen. Want worden kinderen echt wel zo gelukkig een totaal gebrek aan regels en is er een vergulde middenweg?
Lees ook: #stopjofrost of #gojofrost
Een toegeeflijke opvoedingsmethode
Een permissieve opvoedingsstijl wordt in de pedagogiek beschreven als een stijl waarbij ouders hun kinderen veel positieve aandacht geven, maar weinig eisen stellen aan hun kinderen. De ouders gaan er als het ware vanuit dat aan alle initiatieven en behoeften van de kinderen tegemoet gekomen moeten worden.
Als voordeel wordt dan ook genoemd dat een liefdevolle, gelijkwaardige relatie centraal staat bij deze methode. Overduidelijke nadelen zijn aan de andere kant ook duidelijk aanwezig. Een kind wat met deze stijl wordt grootgebracht kent namelijk geen grenzen. Ook niet ten opzichte van anderen. Egoïsme is dan ook een probleem wat bij deze vrije opvoeding de kop opsteekt. Iets wat op school en tijdens het buitenspelen nadelige effecten kan hebben en uiteindelijk het zelfvertrouwen van een kind naar beneden kan halen.
Een autoritaire opvoedingsmethode
Een autoritaire opvoedingsstijl is het uiterste van de permissieve variant. Hierbij gebruiken de ouders hun ‘machtspositie’ om overhand te houden op de kinderen. Deze opvoedingsstijl staat geheel op regels en binnen het gezin hebben de kinderen een onderschikte functie.
Het grote nadeel bij deze methode is dat deze kinderen worden belemmerd in hun ontwikkeling. Vaak wordt gezien dat deze weinig zelfvertrouwen hebben en vaak aan zichzelf twijfelen. Ook initiatief tonen en algehele zelfstandigheid is een probleem.
En de vergulde middenweg: een autoritatieve opvoedingsstijl
Met het beste van twee werelden. Hoewel er duidelijke grenzen worden gesteld, wordt er rekening gehouden met de groei en ontwikkeling van een kind en diens zelfontplooiing. Er zijn regels, maar de kinderen zijn te allen tijde vrij om hier hun bedenkingen over te hebben en deze te uitten. Het kind heeft geen gelijkwaardige, of ondergeschikte rol binnen het gezin maar zijn of haar inbreng wordt wel serieus genomen.
Kinderen die op deze wijze worden opgevoed kennen veel zelfvertrouwen, staan positief in het leven en presteren zienderogen beter op school en op sociaal gebied.
Lees ook: Ik ben niet die moeder die doet zoals ‘het hoort’
Een eigen gebruiksaanwijzing
Al met al lijkt de laatste de meest geschikte keuze voor ouders, met eigenlijk geen echte nadelen. Natuurlijk valt hier wat voor te zeggen, want zoals wordt gezegd in de openingstekst: elk kind is een individu en waar honderd kinderen staan zullen deze alle honderd baat hebben bij hun eigen ‘gebruiksaanwijzing’. Dat wil zeggen dat sommige kinderen meer op hun gemak kunnen zijn bij wat extra autoriteit en de ander heeft iets meer toegeeflijkheid nodig.
Feitelijk gezien is er dus eigenlijk geen ‘ideale’ methode die werkt voor kinderen in het algemeen en is het belangrijk dat je, als ouders zijnde, goed bekijkt naar wat jouw kind nodig heeft en niet – zoals bij het gezin uit Supernanny Jo Frost – er na vier kinderen achter moet komen dat de methode die op papier dan wel ideaal mocht lijken misschien toch niet de allerbeste keuze was?
Credits foto: Donnie Ray Jones